Moet een werkgever zich bemoeien met de geldzaken van medewerkers?

Tachtig procent van de werkgevers wil bijdragen aan de financiële fitheid van medewerkers, blijkt uit onderzoek. En met de huidige schaarste op de arbeidsmarkt klinkt dat logisch - je wilt medewerkers zo lang en gezond mogelijk binnenboord houden. Maar waarom is financiële fitheid zo belangrijk? En moet een werkgever zich wel bemoeien met de geldzaken van medewerkers?

Op 7 juni 2022 organiseerde Geldvinder een online evenement over dit thema. Gespreksleider Anouschka Laheij schoof aan tafel met zeven HR-professionals en wetenschappers op het gebied van vitaliteit voor een gesprek over financiële fitheid. Het resultaat: verhelderende inzichten en creatieve oplossingen voor werkgevers.

_{De tafelgasten in gesprek tijdens het online event, met van links naar rechts: Darya Moghimi, Tinka van Vuuren, Anouschka Laheij, Paul-Peter Feld en Heleen Kuijten. Beeld: Bruno van der Kraan.}

Financiële fitheid, wat is dat eigenlijk?

Tinka van Vuuren, professor Vitaliteitsmanagement, legt het uit: “Als je financieel fit bent, ben je in staat om goed financieel rond te komen. Je weet waar je het geld kunt vinden om te zorgen dat dat zo blijft.” Maar bij financiële fitheid hoort ook weten hoe je ervoor staat en kunnen anticiperen op grote levensgebeurtenissen. Denk aan een kind krijgen of met pensioen gaan. Ten slotte: wie financieel fit is, kan omgaan met financiële tegenslagen als een scheiding of het verlies van een baan.

Dat klinkt als een onderwerp van alle tijden. Waarom duikt het thema dan juist nu regelmatig op? Darya Moghimi, PhD en Arbeids- en organisatiepsycholoog: “Tijdens de coronacrisis hadden we het veel over mentale vitaliteit: hoe kunnen medewerkers gezond blijven? Nu dat achter de rug is kunnen we het eindelijk over het bredere begrip ‘vitaliteit’ hebben. Eindigt dat bij fysieke en mentale fitheid? Nee, ook financiële fitheid is daarbij belangrijk.”

Financiële fitheid; net zo belangrijk als fysieke en mentale fitheid?

Bovendien verandert er momenteel veel in de portemonnee van mensen, mede door de hoge energieprijzen en inflatie. Hoewel veel Nederlanders financieel gezond zijn, heeft één op de vijf huishoudens geldzorgen. Die zorgen worden vaak niet besproken, soms zelfs niet met de eigen partner. Volgens Moghimi kunnen mensen daardoor in een isolement raken: “Je krijgt het gevoel dat je het maar alleen moet oplossen.”

Heleen Kuijten, CHRO bij APG Group, sluit zich daar bij aan. Ze voegt eraan toe dat geldzorgen mentale klachten kunnen veroorzaken, die soms zelfs overgaan in fysieke klachten. Dat leidt tot gemiddeld zeven extra ziektedagen per medewerker. Netbeheerder Enexis begeleidt medewerkers daarom al op meerdere manieren. Paul-Peter Feld, CHRO bij Enexis: “Er is een enorme schaarste aan technische vakmensen. Daarom proberen wij onze medewerkers op een bewuste manier te inspireren en motiveren. Bijvoorbeeld door het organiseren van een vitaliteitsweek en het inzetten van apps.”

_{De opname van het online event dat te volgen was via een livestream. Beeld: Bruno van der Kraan.}

Investeren in financiële fitheid

Zo’n investering in financieel fitte medewerkers kost wel iets. Maar volgens het Nibud kunnen de kosten aanzienlijk hoger uitvallen als medewerkers geen begeleiding bij geldzaken krijgen. Financieel fitte medewerkers melden zich minder vaak ziek en zijn tot twintig procent productiever. Nog confronterender is de berekening die uitwijst dat een medewerker met geldproblemen de werkgever dertienduizend euro per jaar kost.

Het zijn indrukwekkende cijfers, maar is dit de belangrijkste drijfveer voor werkgevers? Renée-Andrée Koornstra, Directeur HRM Arbo & Milieu bij de VU Amsterdam: “Zulke cijfers zeggen mij niet zoveel. Ik vind dat je gewoon als goed werkgever moet handelen. Dat zorgt voor blije, gelukkig medewerkers die geen zorgen hebben en vrijuit kunnen werken. Dat hoort voor mij bij goed werkgeverschap.”

De rol van de werkgever

Wel moeten werkgevers volgens Koornstra oppassen dat ze zich niet te veel met iemands privéleven bemoeien. Of, zoals Richard Coonen, directielid bij Geldvinder, het verwoordt: “Begeleiding faciliteren, maar wel in anonimiteit.” Dat gebeurt nu vooral curatief, zoals het aanbieden van budgetcoaches als iemand al geldzorgen heeft. Maar op het preventieve vlak is er nog heel weinig.

En dat terwijl je geldproblemen juist voorkomt door in een vroeg stadium aan te haken op grote veranderingen in het financiële leven van medewerkers, zegt Clairette van der Lans, expert financiële fitheid bij Wijzer in Geldzaken: “Dat kan bij een scheiding zijn, maar ook bij leuke zaken als een nieuw huis of een kindje krijgen. Want ook leuke dingen kosten geld. Je kunt jouw medewerkers bijvoorbeeld aan een budgetcoach koppelen, of een platform als Geldvinder aanbieden.”

_{De tafelgasten bespreken het event na met het team van Geldvinder. Beeld: Marleen de Keyzer.}

Financieel fit met Geldvinder

Geldvinder is een online platform van APG, speciaal voor de financiële fitheid van medewerkers. Medewerkers kunnen zelfstandig en anoniem overzicht creëren en zich voorbereiden op grote financiële levensgebeurtenissen. Van der Lans: “Je kunt Geldvinder zien als een heel uitgebreide APK voor geldzaken. Je ontdekt bijvoorbeeld hoe je uitgaven, spaargeld of leningen ervoor staan. Maar ook je financiële doelen en pensioensituatie komen aan bod.”

Dat biedt ook uitkomst voor de grote groep Nederlanders die wél financieel fit is, maar het niet weet. Vijftig procent van de huishoudens heeft namelijk geen inzicht in hun financiële situatie. Door met Geldvinder hun situatie in kaart te brengen, kunnen zij zomaar constateren dat ze er veel beter voorstaan dan ze dachten. “Dat kan een extra motiverende en inspirerende werking hebben,” vindt Heleen Kuijten. “Mensen krijgen bijvoorbeeld de ruimte om na te denken over een doorstroom, of om nieuwe talenten te benutten.”